Koen Polder (37) heeft een fascinatie met de fiets. Met de techniek van de fiets maar vooral met het effect dat fietsen kan hebben op mensen. Al bijna zeven jaar werkt hij in de fietswerkplaats van De Regenboog Groep én hij hielp het Streetwise Cycle Team opzetten, een wekelijkse fietsgroep voor mensen in een kwetsbare positie. Vorig jaar mondde dat uit in het fietsevenement Streetwise Cycle Race in Amsterdam. Op 19 mei is het tijd voor editie twee. De Regenboog Groep organiseert het evenement samen met HVO-Querido en Stichting Life Goals.
Kraken en feesten en fietsen
Koen is zelf fanatiek wielrenner. Hij won wel 20 wedstrijden op hoog amateurniveau en werd twee jaar geleden zelfs Nederlands kampioen. Maar een geboren wielrenner is hij niet. Zijn tijd als fietskoerier wijst hij aan als het begin van een nieuwe fase in zijn leven. ‘De fiets was voor mij een andere invulling, een andere uitlaatklep. Ik was vooral veel aan het feesten en aan het zuipen en gaandeweg ben ik steeds meer gaan fietsen.’ Dat heeft te maken met hormonen, vertelt Koen, want ‘als ik lekker endorfines aan het aanmaken ben op de fiets, dan heb ik veel minder de behoefte om dat geluk ‘s avonds op een andere manier te zoeken.’
Veel deelnemers aan de SCR hebben een ruige achtergrond, zegt Koen. Ze zijn verslaafd geweest, hadden psychiatrische klachten of waren gedetineerd. Hij werkt graag met ze. ‘Ik ben nooit in de verslavingskliniek opgenomen, zo extreem was het niet, maar het proces herken ik zeker bij mezelf. En ik heb lang in een kraakgemeenschap gewoond op het voormalig ADM-terrein. Daar zie je van heel dichtbij gezien hoe weinig er voor nodig is om over het randje te gaan en in de goot te belanden.’
Koen en Peter
De fietswerkplaats van De Regenboog Groep vangt ‘kwetsbare Amsterdammers’ op, mensen die om wat voor reden dan ook buiten het maatschappelijke leven liggen. De werkplaats brengt ritme en leert hen te functioneren in een groep. Zes jaar geleden stapte ene Peter – toen nog dakloos – de werkplaats binnen, op zoek naar een fiets. Hij kreeg er een van Koen. In de jaren die volgden raakten ze bevriend en nam Peters leven een vlucht, aan de hand van de fiets. Lachend zegt Koen: ‘Hij heeft nu een eigen huis, hij is van de drank af en hij fietst als een bezetene.’
Koen kon Peter vanuit de fietswerkplaats van het nodige materiaal voorzien. En, met zijn ervaring als wielrenner, ook van wat tips over de racefiets en hard fietsen. Na een aantal jaar wilde Peter iets terug doen en andere (ex-)verslaafden, dak- of thuislozen ook de mogelijkheid bieden om te fietsen. Het begin van het Streetwise Cycle Team (SCT). Al anderhalf jaar komt er wekelijks een groepje samen om te fietsen, onder begeleiding van Koen en met fietsen uit de werkplaats.
Het effect van de fiets
Het beviel goed. Zo goed zelfs dat het wekelijkse rondje uitgroeide in een fietsevenement voor álle kwetsbare Amsterdammers: de Streetwise Cycle Race. Het voornaamste doel: gewoon een lekker dagje met elkaar fietsen en lol hebben. ‘Als de mensen een dag meemaken die ze anders niet snel meemaken, met sport, muziek en gezelligheid, dan is het voor mij een succes.’
Toch is gezelligheid niet alles. Het effect is ook dat deelnemers meer gaan fietsen buiten het Team en de Race om. Dat is belangrijk omdat fietsen vertrouwen geeft en de actieradius enorm vergroot. ‘We zien meerdere voorbeelden van mensen die ineens wekelijks op de fiets zitten, en dan rolt de rest van het leven er zo achteraan. Die gaan dan wél naar de maatschappelijk werker of naar hun werk, op de fiets.’
19 mei
Koen heeft een cursus Maatschappelijk Sportcoach gedaan bij Stichting Life Goals. Dat werd ‘m aangeraden door een collega van De Regenboog Groep. ‘Dat was ontzettend leuk. Er zijn niet zoveel goede cursussen maar hier heb ik daadwerkelijk iets van opgestoken.’ Toen Koen vervolgens vroeg of Stichting Life Goals zich bij de Streetwise Cycle Race aan wilde sluiten, twijfelden we geen seconde: het was het begin van een mooie samenwerking.
19 mei aanstaande is de tweede editie van de Streetwise Cycle Race, omdat de eerste zo’n succes was. Het recept is simpel: deelnemers komen opdagen op Sportpark Sloten in Amsterdam, de organisatie stelt fietsen en kleding ter beschikking en regelt eten en muziek. Vorig jaar deed Koen een oproep in de wielrenwereld tot donatie van wielrenmateriaal: fietsen, kleding, helmen, schoenen. Dat liep toen goed. ‘We kleden mensen zoveel mogelijk als wielrenner, als ze willen natuurlijk. Ze mogen ook op hun oude stadsfiets en in hun dagelijkse kloffie meedoen.’
Dit jaar moet de SCR groter worden en daarom weer een oproep. ‘Vooral fietsen hebben we nodig. We hebben aardig wat racefietsen, maar sportieve, hybride fietsen – waar je een beetje snelheid op kan maken, maar makkelijk op kunt instappen als beginner – die komen we nog tekort. En meedoen mag natuurlijk ook!’
Heb je een race- of sportieve fiets die je niet gebruikt en wil je doneren? Stuur dan een mailtje naar k.polder@deregenboog.org of lever je fiets rechtstreeks af bij de fietswerkplaats, Zeeburgerdijk 265 (Het Blauwe Huis). Meer informatie over het evenement kan je vinden op www.streetwisecyclerace.nl!