Willem is een van de mensen waarvan je je afvraagt: ‘Hoe is híj in vredesnaam dakloos geworden?’
In het leven van oud-Unifil soldaat Willem Lubbersen liep het allemaal anders
Als voormalig Unifil-soldaat liep Willem Lubbersen (59) een angststoornis op die hem het grootste deel van zijn leven achtervolgde. Maandenlang sliep hij op een groenstrook achter het ziekenhuis in Amsterdam-West. Tegenwoordig begeleidt hij als sportcoach zelf mensen uit de maatschappelijke opvang en draait hij mee als vrijwilliger bij de European Life Goals Games.
Er zijn weinig sportevenementen voor mensen uit de maatschappelijke opvang in het Amsterdamse waar Willem Lubbersen niet rondschuifelt. Als de zon even schijnt met zonnebril op, dan kijkt hij rustig in het rond. Als een oudere broer die het allemaal al eerder heeft meegemaakt. “Een beetje praten met deelnemers”, zo omschrijft hij zijn eigen rol. “Botert het niet tussen Jantje en Pietje, dan ga ik met ze praten. Als een soort vertrouwenspersoon. Ik probeer de angel eruit te halen, maar uiteindelijk moeten ze het zelf oplossen.”
Willem op links
Met open armen ontvangen
En meestal lukt dat. Hij straalt rust uit, kiest zijn woorden zorgvuldig en beschikt over een boodschappenkar vol levenservaring. Het is een van de redenen waarom Willem met open armen wordt ontvangen op sportevenementen voor dak- en thuislozen, waarom hij in zowel de Amsterdamse als de landelijke cliëntenraad van het Leger des Heils zit en waarom hij lid is van de deelnemersraad van Stichting Life Goals Nederland. Tegelijkertijd is Willem een van de mensen waarvan je je afvraagt: ‘Hoe is híj in vredesnaam dakloos geworden?’
Willems verhaal begint in Haris, nu een slaperig dorp in het zuidoosten van Libanon, maar in de beginjaren ’80 van de vorige eeuw het bataljonshoofdkwartier van Dutchbatt. Nederlandse soldaten die deel uitmaakten van een VN-vredesmacht die letterlijk tussen Palestijnse strijders en het Israëlische leger instonden. Het maakte grote indruk op de jonge blauwhelm Lubbersen. “Dat was geen eenvoudige missie. Er werd daar geschoten en gevochten, ook door ons. Ik was 20 toen, het gekke is dat je gewoon meedraait. Pas later, toen ik al lang en breed terug was in Nederland, begon ik er last van te krijgen.”
Teruggekeerd van een missie met PTSS
Willem was een van de vele soldaten die terugkeerden van een missie met PTSS. Een psychische aandoening als gevolg van het meemaken van schokkende, traumatische ervaringen die zich meestal manifesteert als angststoornis. “Daar was toen weinig over bekend. Pas na Srebrenica heeft Defensie daar meer aandacht voor gekregen. Ik moest gewoon zelf mijn leven op orde krijgen.”
Dat lukte jarenlang goed. Willem werkte als kok in Griekse restaurants en als hulpverlener in een opvangtehuis voor dak- en thuislozen in Amsterdam, waar hij met zijn gezin woonde. Maar gaandeweg ontwikkelde zich een stevige alcoholverslaving. “Dagen met zes, zeven of acht blikken bier waren geen uitzondering”, vertelt hij. “Op een gegeven moment functioneerde ik niet meer. Ik was alleen maar met mezelf bezig, raakte mijn baan kwijt en uiteindelijk ook mijn woning.”
Negen maanden leefde Willem op straat. Dat was in 2017. Slapen deed hij op een groenstrookje bij het OLVG-ziekenhuis in Amsterdam-West of een steenworp verderop bij de Sloterplas. Hij liet de plekken ooit zien tijdens een reportage van Bureau Sport. Het televisieprogramma volgde het Nederlandse daklozenteam in de voorbereiding op de Homeless World Cup in Cardiff. Bij het gezien van zijn vaste overnachtingsplek in die periode keek de verslaggever hem vol ongeloof aan.
“Mijn huisarts is altijd in me blijven geloven”
“Het was mijn huisarts die altijd in mij is blijven geloven”, vertelt Willem over zijn wederopstanding. Een wederopstanding in fases. “Ik had een EMDR-behandeling nodig voor mijn PTSS, een therapie om van mijn trauma’s af te komen. Maar om die krijgen moest ik eerst van de alcohol af. Dat lukte maar niet, waardoor ik in een vicieuze cirkel zat. Tot mijn huisarts het voor elkaar kreeg dat ik in een kliniek in Kaapstad voor beide problemen behandeld werd.”
Terug uit Zuid-Afrika raakte Willem evenwel weer dakloos. “Dat heeft me wel op het spoor van de sport gezet”, blikt hij terug. “In de opvang van het Leger des Heils werd me gevraagd of ik zin had om mee te voetballen. Mijn conditie was nog best oké, dus ik ben gegaan. Als keeper kon ik aardig meekomen. Dat sporten heeft me echt geholpen.”
De sport heeft Willem gegrepen. Hij heeft de opleiding tot Maatschappelijk Sportcoach gevolgd en begeleidt nu zelf teams van sporters uit de maatschappelijke opvang. “Ik weet uit ervaring dat er altijd een afstand tussen een deelnemer en een hulpverlener. Het werkt enorm drempelverlagend als je zelf aan hun kant hebt gestaan. Zij praten dan met iemand op hun niveau, die echt weet wat je moet doorstaan. Ik praat met de jongens, ik merk dat ze me vertrouwen. Zo kan ik al mijn ervaringen inzetten.”
Meer informatie over de European Life Goals Games? Kijk op www.europeanlifegoalsgames.com