Interview en fotografie door Lysanne Wilkens

Meer verbinding door sport en bewegen

Volgens Farkhunda Muhtaj is sport van grote waarde om aansluiting te vinden in de maatschappij en kan het de positie van kansarme gemeenschappen verbeteren. Haar positie als topsportster benut ze om aandacht te vragen voor mensenrechten.

Sport is altijd een vanzelfsprekendheid geweest in het leven van Farkhunda Muhtaj. Op jonge leeftijd werd ze door haar ouders aangespoord om bij een voetbalvereniging te gaan en het duurde niet lang totdat haar talent werd opgemerkt. Ze heeft gespeeld voor Fortuna Sittard en is tegenwoordig is de middenveldster in dienst van Calgary Wild. Haar bekendheid zet ze in om aandacht te vragen voor de maatschappelijke positie van vluchtelingen.

Afghaanse roots

In de jaren ‘90 vluchtten Farkhunda’s ouders vanwege de Afghaanse burgeroorlog van Afghanistan naar Pakistan, waar Farkhunda uiteindelijk werd geboren. Twee jaar later verhuisde het gezin naar Canada. “Hoewel ik van jongs af aan in Canada woonde, bleven we immigranten. We hadden andere culturele normen en waarden dan de Canadezen,” vertelt Farkhunda over haar jeugd. “Het hielp enorm dat ik bij een sportvereniging zat. Ik heb het gevoel dat we daardoor beter in staat waren om verbinding te maken met de Canadese gemeenschap. Wij leerden over de Canadese cultuur, zij leerden over de Afghaanse cultuur.”

Sport biedt kansen

Farkhunda begrijpt hoe moeilijk het is voor gezinnen om een nieuw bestaan op te bouwen in een ander land. Sport biedt volgens haar kansen om mensen uit achtergestelde en kansarme gemeenschappen te helpen. Dat geldt zeker voor vluchtelingen, stelt Farkhunda: ‘’Zij moeten zoveel obstakels overwinnen. Niet alleen in hun eigen land, maar ook zodra zij zich in een nieuw land vestigen. Sport verbroedert en zorgt ervoor dat je je onderdeel voelt van een gemeenschap. Je hoeft niet dezelfde taal te spreken om samen te sporten. Het is een uitstekende manier om integratie te bevorderen.”

Toch merkt Farkhunda vaak terughoudendheid bij vrouwelijke nieuwkomers om te sporten. “Dat kan te maken hebben met culturele overtuigingen, het geloof en de daarbij horende kledingvoorschriften, dat ze zich niet welkom voelen of dat zij niet comfortabel zijn met het idee dat ze zich met het andere geslacht moeten mengen. Daar moeten we rekening mee houden, want sport kan wel degelijk een belangrijke rol vervullen bij het verbeteren van de maatschappelijke positie van vrouwen.” Farkhunda wijst op de vaardigheden die je tijdens het sporten ontwikkelt, zoals zelfvertrouwen, discipline, samenwerken en communicatieve vaardigheden. “Deze vaardigheden vertalen zich naar het dagelijks leven.”

Voorvechter van mensenrechten

Sinds 2016 komt Farkhunda uit voor het nationale damesvoetbalelftal van Afghanistan, waar ze inmiddels ook aanvoerder van is, en in 2022 tekende ze voor het eerst een contract bij een Europese voetbalclub: Fortuna Sittard. Als ambassadeur van de Unity Cup was Farkhunda deze zomer aanwezig bij de Eurocup for Refugees, waar Life Goals Nederland ook bij betrokken is. “Mijn positie als topsporter wil ik benutten om aandacht te vragen voor mensenrechten en een positieve bijdrage te leveren aan de maatschappij. Ik ben blij dat Nederland de vluchtelingenproblematiek serieus neemt en programma’s opzet om de integratie te verbeteren.”

Dit verhaal is onderdeel van de serie: ‘8 keer de kracht van sport en bewegen’.