AMSTERDAM, 23 september – Het moment waarvan je wist dat ie zou komen is dan toch daar. Zaterdagavond 19 september klinkt het laatste fluitsignaal over het Museumplein. De Mexicaanse mannen hebben de prestatie van hun vrouwelijke equivalenten geëvenaard en mogen zich een jaar lang wereldkampioen nemen. De Homeless World Cup Amsterdam 2015 kende een grandioze apotheose met twee prachtige finales.
Tot vorige week zaterdag dacht ik alles wel te hebben gezien. Maar halverwege augustus maakte ik kennis met een nieuw soort sporters, die ik in mijn al meer dan een kwart eeuw durende journalistieke loopbaan nog nooit had meegemaakt en die me diep hebben geraakt. In Lunteren ontmoette ik een gemêleerd gezelschap van het meest uiteenlopende pluimage, op weg naar een evenement, waarvan ik tot dusver slechts zijdelings had gehoord, de Homeless World Cup 2015 in Amsterdam. Ik maakte ze mee tijdens een teambuildingtraining in de bossen van Lunteren bij Ede. Op de weg terug speelde één gedachte door mijn hoofd: WTF overkomt mij. Wat is er met dit opzienbarende zooitje ongeregeld dat ik er zo door gegrepen wordt!? Ik moet het antwoord schuldig blijven.
En dan begint het. Zaterdag 12 september 2015. Het stadion verrast me. Grootse opgezet op een unieke locatie in de hoofdstad, het Museumplein in de schaduw van het Rijksmuseum. Koning Willem-Alexander is er, zoals ook burgemeester Eberhard van der Laan en in hun kielzog de talrijke VIP’s, waarvan velen het alleen maar bar interessant vinden om daar te zijn waar ons staatshoofd zich vertoond.
Ik besluit de drukte te ontvluchten en buiten het stadion de sporters op te wachten voor de intocht. Ik wil onze jongens en meiden even zien. Raar. Na slechts één ochtendje Lunteren zie ik ze een beetje als mijn meiden en mijn jongens. Buiten het stadion wacht ik ze op. Ze sluiten de rij van 500 voetballers en voetbalsters van over de hele wereld, een bonte stoet van 64 verschillende nationaliteiten en evenzoveel verschillende culturen. Als de joelende Nederlandse delegatie voorbijkomt volgen er een aantal high fives, hier en daar een boks en soms een omhelzing.
Met een rake penalty opent niet veel later zijne majesteit het evenement. En dan begint het. Vanaf het eerste fluitsignaal overtreft alles wat ik tegenkom op het Homeless World Cup-terrein mijn stoutste verwachtingen. Ik zie dagen achter elkaar meer dan 500 gepassioneerde sporters, die diep respect hebben voor elkaar, puur en sociaal met elkaar omgaan. Ik zie dansende Zuid-Afrikanen, brullende Ieren en gillende Schotse meiden. Ik zie bravoure, stoere jongens en keiharde meiden, maar ik zie ook kleine hartjes en gedeelde smart. ik zie supergemotiveerde teams die knokken voor elke meter. Ik zie sporters die elkaar toejuichen, die gemeend applaudisseren voor sublieme acties van anderen.
Ik proef een ongekende saamhorigheid. Ik zie tientallen vrijwilligers die dagen maken van tien tot twaalf uur onafgebroken en met een onverwoestbare glimlach hun bijdrage leveren. Ik lees de verrassing op de gezichten van toevallige passanten op de tribune en blijven zitten omdat… omdat het geweldig is om deel uit te maken van die ongrijpbare atmosfeer.
Als lid van het ‘Dutch Mediateam’ volg ik Nederland op de voet. Voor elke wedstrijd, als het even kan, een tikje, een high five, een boks. Succes mannen, sterkte vrouwen. Ik juich, schreeuw, jubel en baal. ‘Not done’ voor een objectief journalist, maar als lid van het Nederlandse mediateam mag het. Gelukkig, want ik mag me laten meeslepen. En dan even dat contact na de wedstrijd. Een uitzinnige speler om je nek na een zenuwslopende overwinning, even een lichte omhelzing na de nederlaag. Ik mag meeleven met blessures, mag me zorgen maken bij een van pijn verbeten gezicht. Het maakt dat de ervaring die ik meeneem nog dieper landt. Is er nog plek in mijn geest om deze ervaring op te slaan?
Want ze staan in mijn geheugen gegrift. Een aantal van die gouden sportmomenten op de Olympische Spelen, WK’s en andere grootse sportevenementen. Ik heb internationale topsporters meegemaakt die huilden van geluk, maar ook die de tranen lieten lopen van verdriet. Vier jaar trainen voor misschien maar dertig seconden wereldfaam. Als je vier jaar traint voor een moment van succes en het mislukt, baal je niet dan stort je wereld in en mag je een traantje wegpinken. Sport is emotie.
De Homeless World Cup 2015 is sport en dus ook emotie, maar is geluk makende emotie. Ook op het museumplein is er die frustratie na een – voor je gevoel – onnodig verloren wedstrijd en zijn er tranen. Maar achter de hekken van de players area staan tientalen spelers en speelsters klaar om die emotie met je te delen. Gedeelde smart is halve smart. De volgende wedstrijd wacht. Vermoeidheid speelt geen rol.
Ik weet dat de meer dan vijfhonderd voetballers en voetbalsters een volgepakte rugzak aan bagage vol negatieve levenservaring met zich meetorsen, die ze graag van zich afschudden. Veel van die bagage is verslaving gebonden. Ik weet nu wat het is, een verslaving waar je geen grip op hebt. Ik ben verslaafd aan de Homeless World Cup! Maar godzijdank is het ook een verslaving waar ik niet vanaf wil. Ik wist niet dat er nog iets grootser, mooier en puurder kon zijn dan een olympische ervaring.
En dus is er weer een nieuw memorabel sportmoment in mijn geheugen bijgekomen en dit keer staat het er met gouden letters in geschreven. Dit sportmoment duurde geen dertig seconden, maar – helaas met een onderbreking – zes dagen lang. Ik prijs me gelukkig dat ik zes dagen lang een beetje deel heb mogen uitmaken van de Nederlandse afvaardiging op de Homeless Cup 2015. Dat ik zes dagen lang deel heb uitgemaakt van een even onvermoeibaar als enthousiast mediateam. Ik heb acht voetbalsters, zeven voetballers, twee coaches en een viertal begeleiders en een vijfkoppig mediateam leren kennen, die ik nooit meer zal vergeten, omdat ze mij een onvergetelijke ervaring hebben bezorgd.
Let op, zei een collega tegen mij op weg naar mijn eerste olympische ervaring. ‘Je valt na drie weken buffelen in een zwart gat’. Dat zwarte gat heb ik zelfs na zes Olympische Spelen nooit gevonden. Nu wel… zaterdag 19 september als het laatste fluitsignaal op de Homeless World Cup 2015 heeft geklonken.
Tekst: Nol de Vries