Utrecht, 25 oktober 2017 – Life Goals eigen Dico de Jager deed een master Sportbeleid en Sportmanagement aan de Utrechtse School Bestuur- en Organisatiewetenschap en sloot zijn studie af met een onderzoek naar de ervaringen van kwetsbare mensen in de sport. Zijn onderzoek had betrekking op deelnemers aan Life Goals sportprogramma’s. Zijn conclusie: sport kan voor kwetsbare mensen bijzonder positief uitpakken, maar als de sportprogramma’s niet afgestemd zijn op de doelgroep kan sport juist sterk tot uitsluiting leiden.
Onderzoek naar ervaringen van kwetsbare mensen in de sport
“Sport kan effectief middel zijn voor kwetsbare mensen, mits goed toegepast.”
Sport wordt vaak ingezet als middel om kwetsbare mensen weer aansluiting te laten vinden bij de maatschappij. Maar is sport wel zo’n goed instrument? En aan welke voorwaarden moet sport voldoen om het gewenste resultaat te bereiken?
‘Één met het veld. De ervaringen van kwetsbare mensen met passie, kapitaal en in- en uitsluiting in de sport’, zo luidde de titel van het onderzoek van De Jager. Aan dat onderzoek namen twaalf mensen deel. De gekozen onderzoekmethode: fotografisch onderzoek. Deelnemers zelf foto’s laten maken en aan de hand van die foto’s interviewen geeft namelijk veel diepgaandere informatie dan alleen interviews afnemen, meent De Jager.
Voor het onderzoek liet Dico de participanten foto’s maken van hun ervaringen met sport.
Sporten vergroot sociaal kapitaal
De achtergrond van de deelnemers was divers in geslacht, etniciteit en problematiek. Alle kandidaten hebben ergens in hun leven kwetsbaarheid ervaren. Sport, zo gaven ze aan, is voor hen een middel hun sociaal, economisch en cultureel kapitaal te vergroten. Het helpt hen verder te komen in het leven.
Door te sporten komen deelnemers in contact met andere mensen. Zo vergroten ze hun sociaal kapitaal. Waar zij in het dagelijkse leven vaak sociale uitsluiting ervaren en leven in sociaal isolement, brengt sport hen juist weer een nieuw sociaal leven.
Deelnemers spreken in het kader van sport dan vaak ook van “een familie” waar zij hun hart kunnen luchten. Naast een toename van het sociaal kapitaal, kan sporten ook zorgen voor een vergroting van economisch en cultureel kapitaal. Volgens deelnemers kunnen ze via het sporten opleidingen volgen en zijn er via de sport mogelijkheden een baan te vinden. Dit komt ten goede aan hun culturele- en economische kapitaal.
Metafoor voor het leven
Uit het onderzoek van De Jager blijkt dat deelnemers sport zien als een metafoor voor het leven. Alles wat ze binnen de sport hebben geleerd, nemen ze mee in de rest van hun leven. “Dat zijn vaardigheden die je leert, die kan je in je zak steken en die kan je uit je zak halen ook als je niet op het voetbalveld staat”, aldus een van de deelnemers.
Alle deelnemers geven aan sociale vaardigheden te leren binnen de sport die zij ook gebruiken in hun dagelijks leven. Contacten die leiden tot een opleiding of een baan. Door het verbeteren van persoonlijke vaardigheden als gevolg van het sporten voelen ze zich sterker buiten de sport.
Voor het onderzoek liet Dico de participanten foto’s maken van hun ervaringen met sport.
Keerzijde: uitsluiting
Sporten kan veel positieve effecten hebben voor kwetsbare mensen. Er is echter ook een keerzijde. Sport kan ook een hele exclusieve wereld zijn. Bijna alle deelnemers geven aan uitsluiting te hebben ervaren binnen de sport. Soms omdat ze geen geld hadden om onderdeel te zijn van een vereniging, vaak ook omdat het competitieve karakter van de sport niet bij hen past, maar ook omdat ze zich ‘anders’ voelen dan de andere mensen binnen de reguliere sport. Dit geeft hen het gevoel dat zij niet op hun plek zijn binnen dit sportaanbod. Dit zorgde er bij velen voor dat zij op den duur stopten met sport en soms weer in een sociaal isolement raakten.
Voor deze mensen is een alternatief aanbod een goede oplossing. Veel van hen zijn door het sporten in contact gekomen met een Maatschappelijke Sportcoach. Deze coach richt zich niet alleen op sportieve aspecten, maar kijkt juist naar persoonlijke aspecten.
Alle sporters geven in het onderzoek aan dat het contact met de maatschappelijke sportcoach een kantelpunt in hun leven was. Het programma dat deze coach aanbiedt verschilt van het reguliere sportaanbod, geven deelnemers aan. Zo is de groep hechter en worden verschillen eerder geaccepteerd. Ook kunnen deelnemers meer fouten maken zonder afgestraft te worden. Er is voor hen zodoende meer ruimte om te leren.
Voor de volledige samenvatting van het onderzoek, klik hier.
Voor meer informatie over dit onderzoek kan contact worden opgenomen met:
Dico de Jager
Dico.dejager@stichtinglifegoals.nl
06-10443391