TELEGRAAF, 28 april – Of de verslaggever hem wil helpen herinneren dat hij straks zijn paraplu niet op het terras achterlaat. Bedankt, alvast. Een half uur voor aanvang van de Dutch Street Cup zoekt oud-voetballer René van Rijswijk op het Rotterdamse Schouwburgplein beschutting onder een luifel. Er moet op deze druilerige ochtend gescout worden voor het Nederlands straatvoetbalteam voor mensen uit de maatschappelijke opvang en de bondscoach voelt er weinig voor om zich nat te laten regenen. Maar paraplu’s laat hij vaker achter zich slingeren dan dat hij eronder staat. Vandaar.
Van Rijswijk (44) is de eerste cultfiguur die het vaderlandse voetbal kende. Van 1993 tot 2006 speelde hij achtereenvolgens bij RKC, Cambuur, NEC en opnieuw Cambuur. Een unieke verschijning die stamt uit de tijd dat voetbalschoenen nog kicksen heetten en zwart van kleur waren. Jaren waarin Gène Hanssen, de stoere koempel van Roda JC, de enige speler in de eredivisie was met een tatoeage.
Met zijn lange haar, gebonden in een paardenstaart, was hij een unicum op de velden. Kwam hij in uitwedstrijden aan de bal, dan rolde steevast het ‘Lekker wijf, lekker wijf ‘ van de tribunes. In zijn jaren bij NEC stond hij samen met de eveneens langharige Marcel Koning en Patrick Pothuizen bekend als De Zusjes.Maar bovenal leeft hij in de herinnering voort als De Spits Zonder Doelpunten.
Eens een cultfiguur, altijd een cultfiguur. En dus is Van Rijswijk, negen jaar na zijn afscheid uit het betaalde voetbal, vandaag de dag een hit op Twitter. Spitsen van naam en faam die moeite hebben het net te vinden, krijgen op het sociale medium het René van Rijswijk Keurmerk. Hij kan er smakelijk om lachen. Mooi toch?
Zijn staat van dienst als moeizaam scorende aanvaller rechtvaardigt het keurstempel alleszins. Lionel Messi scoorde in zijn loopbaan meer hattricks (33) dan Van Rijswijk doelpunten in dertien jaar betaald voetbal (31). Bij NEC scoorde hij pas na 65 wedstrijden zijn eerste doelpunt. Treffer nummer 2 in Nijmeegse dienst liet 117 duels op zich wachten. In 283 van de 314 wedstrijden in het profvoetbal stond de spits droog. Nimmer scoorde Van Rijswijk meer dan één keer per wedstrijd.
Van zijn paardenstaart nam hij in 2008 definitief afscheid. Voor het overige is Van Rijswijk naar eigen zeggen nog altijd diezelfde romanticus. De bal is voor hem hét middel bij uitstek voor sociaal geëngageerde projecten.
Zo hielp hij Wajonggerechtigden te integreren en leidde hij een project dat de eigenwaarde van kinderen moest vergroten. Tegenwoordig vraagt hij met Playing for Succes aandacht voor onderpresterende kinderen en sleutelt hij bij Warming Up aan de fysieke en mentale fitheid van jongeren met het oog op hun toekomst. Als fancoach bij SC Cambuur is hij verantwoordelijk voor de participatie van de Friese supporters.
En, oh ja, tussen de bedrijven door was hij tijdens de zogeheten Island Games van 2009 ook nog even officieel bondscoach van de Falklandeilanden. Dat kunnen niet veel mensen zeggen.
De rol van vrouwencoach van het Nederlands straatvoetbalteam, zeg maar de Guus Hiddink aan de zelfkant van de maatschappij, misstaat geenszins op zijn curriculum vitae. Samen met freestylevoetballer Soufiane Touzani, verantwoordelijk voor de mannen, moet Van Rijkswijk vandaag uit een bont gezelschap dak- en thuislozen, zwerfjongeren, tienermoeders, ex-gedetineerden, drugsverslaafden en slachtoffers van huiselijk geweld een ploeg samenstellen die medio september in Amsterdam deelneemt aan de Homeless World Cup.
Dat mijn functie bestaat, is het bewijs dat het politieke systeem in Nederland failliet is. We zouden in dit land tot een herwaardering moeten komen van dingen die écht belangrijk zijn. Hoe creëren we een systeem waarin we mensen in nood helpen?
Het is de reden waarom hij het bondscoachschap een toffe baan noemt. Het voelt gewoon goed om iets voor deze mensen te doen.Dit is waar het feitelijk altijd om zou moeten gaan in het leven, stelt Van Rijswijk. Het is zonde om door te lopen als je ziet dat iemand problemen heeft. Dat je denkt van: het is jouw pakkie-an, bekijk het maar. Feitelijk is dat laatste natuurlijk juist. Maar waarom zou je niet openstaan voor de problemen van anderen?
Voetbal is een heel geschikte manier om mensen die vast zijn gelopen een eerste stap te laten zetten. Het is laagdrempelig, heeft een bepaalde aantrekkingskracht en maakt dat je je beter gaat voelen omdat je ook nog eens deel uitmaakt van een groep. Deze mensen leren op een speelse manier dat tegenslagen ook bij het leven horen. En dat dit helemaal niet het einde van de wereld is, zolang ze daar op de juiste manier mee omgaan.
Hij wil mensen laten zien dat ze de kracht hebben om door te gaan en dat ze dit vooral bij zichzelf moeten zoeken. Alles wat misgaat, is altijd de schuld van anderen. En ook de oplossing ligt steevast in andermans handen. Ik denk altijd: dat is nou precies hoe het niet moet.
Zo’n WK als wij straks hebben gaat over meer dan winnen of verliezen. Het gaat om ervaring in het leven. We moeten op zoek naar de juiste balans tussen willen winnen en ervaren hoe belangrijk het is om aan zo’n evenement mee te doen. Maar geldt dat feitelijk ook niet voor de Olympische Spelen?
Het fluitsignaal klinkt, de eerste wedstrijd gaat van start. Van Rijswijk haast zich vanaf het terras naar het geïmproviseerde veldje in hartje Rotterdam. Als de bal rolt, vergeet hij alles. Ook zijn paraplu.
Homeless World Cup Amsterdam 2015
Stichting Life Goals is de trotse organisator van de Homeless World Cup 2015. In samenwerking met het Leger des Heils, Gemeente Amsterdam en sportmarketingbureau SportsGen wordt dit wereldkampioenschap straatvoetbal voor dak- en thuislozen en kwetsbare mannen en vrouwen gehouden van 12-19 september op het Museumplein in Amsterdam. Het acht dagen durende WK is in 2003 ontstaan en inmiddels uitgegroeid tot een multicultureel voetbalfestival met meer dan vijfhonderd deelnemers uit ruim vijftig landen. De Homeless World Cup is life changing. Het biedt dak- en thuislozen uit de hele wereld een kans op een beter bestaan.
Tekst: Luuk Blijboom